Asbest is een natuurlijk mineraal in vezelvorm dat als delfstof wordt gewonnen. De vezels zijn erg sterk en onbrandbaar en worden al sinds de verre oudheid voor diverse doeleinden gebruikt. Door asbest met cement te mengen wordt een sterk materiaal verkregen met vele goede technische eigenschappen. In het verleden zijn van dergelijke mengsels dan ook diverse bouwmaterialen vervaardigd. Denk bijvoorbeeld aan brandwerende boardplaten, golfplaten, schoorsteen- en ventilatiepijpen en kunstleien.
Cementgebonden asbesthoudend dakbeschot
Het grote nadeel is dat asbestvezels kankerverwekkend zijn. Ze hebben veel slachtoffers gemaakt bij de productie en verwerking van asbesthoudende materialen. Ook bij het naderhand bewerken (zagen, schuren) van asbesthoudend materiaal komen vezels vrij. De gevolgen van inademing kunnen dodelijk zijn.
Hoewel de nadelige effecten al langer bekend zijn, is de toepassing van asbestvezel in Nederland pas sinds 1993 verboden. Het is (nog) niet verplicht asbesthoudende materialen te saneren. Zodra zich echter de gelegenheid voordoet, is het saneren van al het asbesthoudend materiaal aan te bevelen. Hiervoor gelden wel strenge regels en er is toestemming van de gemeente nodig.
Ook in monumenten kan op diverse plaatsen asbest houdend materiaal worden aangetroffen. Naast de eerder genoemde producten valt te denken aan vloerbedekking (vinyl en linoleum), vilt onder vloerbedekking, dakbeschotten en afdichtingen van oude kachels en cv-ketels.
Tuinhuis uit 1925 deels van asbesthoudend cementgebonden plaat
Zolang asbesthoudende onderdelen, zoals een dakbeschot van asbestcementboard, niet worden bewerkt, is de kans op het vrijkomen van asbestvezels klein. Als asbesthoudende materialen aanwezig zijn en saneren niet direct mogelijk is, is het aan te raden bij de brandverzekering ook de opruimkosten te verzekeren.